ന്യൂഡൽഹി: ഇന്ത്യയിൽ ഉപയോഗത്തിനായി നിർമ്മിക്കുകയോ ഇറക്കുമതി ചെയ്യുകയോ ചെയ്യുന്ന എല്ലാ മൊബൈൽ ഫോണുകളിലും ‘സഞ്ചാർ സാഥി’ ആപ്ലിക്കേഷൻ നിർബന്ധമായും മുൻകൂട്ടി ഇൻസ്റ്റാൾ ചെയ്യണമെന്ന് ഡിപ്പാർട്ട്മെൻ്റ് ഓഫ് ടെലികമ്മ്യൂണിക്കേഷൻസ് (ഡി.ഒ.ടി.) തിങ്കളാഴ്ച ഉത്തരവിറക്കി. യഥാർത്ഥ ഉപകരണങ്ങൾ തിരിച്ചറിയാനും ടെലികോം സേവനങ്ങളുടെ ദുരുപയോഗം തടയാനും ഇത് പൗരന്മാരെ സഹായിക്കും എന്നാണ് ലക്ഷ്യം.
2025 നവംബർ 28-ന് പുറപ്പെടുവിച്ച ഉത്തരവ് അനുസരിച്ച്, ഏതൊരു പുതിയ ഹാൻഡ്സെറ്റിൻ്റെയും ആദ്യ സജ്ജീകരണ സമയത്ത് ആപ്പ് വ്യക്തമായി കാണിക്കുകയും ഉപയോഗിക്കാൻ എളുപ്പമുള്ളതുമായിരിക്കണം. ആപ്പിൻ്റെ ഒരു സവിശേഷതയും മറച്ചുവെക്കാനോ, പ്രവർത്തനരഹിതമാക്കാനോ, നിയന്ത്രിക്കാനോ നിർമ്മാതാക്കൾക്ക് അനുവാദമില്ല.
ഉത്തരവ് പാലിക്കാൻ കമ്പനികൾക്ക് 90 ദിവസത്തെ സമയവും, പാലനം സംബന്ധിച്ച റിപ്പോർട്ട് നൽകാൻ 120 ദിവസത്തെ സമയവും നൽകിയിട്ടുണ്ട്. ഇതിനകം കടകളിലുള്ള ഉപകരണങ്ങളിൽ സോഫ്റ്റ്വെയർ അപ്ഡേറ്റുകൾ വഴി ആപ്പ് ചേർക്കാനാണ് നിർദ്ദേശം.
എന്താണ് സഞ്ചാർ സാഥി?
സൈബർ തട്ടിപ്പുകൾ തടയുന്നതിനും ടെലികോം സുരക്ഷ ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നതിനും വേണ്ടി രൂപകൽപ്പന ചെയ്ത പൗര കേന്ദ്രീകൃത സംരംഭമാണ് സഞ്ചാർ സാഥി. ഇതിൻ്റെ പോർട്ടലിലൂടെയും ആപ്പ് വഴിയും ഉപയോക്താക്കൾക്ക്:
ഐ.എം.ഇ.ഐ. നമ്പർ ഉപയോഗിച്ച് മൊബൈൽ ഹാൻഡ്സെറ്റ് യഥാർത്ഥമാണോ എന്ന് പരിശോധിക്കാം.
സംശയാസ്പദമായ തട്ടിപ്പ് കോളുകളോ സന്ദേശങ്ങളോ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യാം.
നഷ്ടപ്പെട്ടതോ മോഷ്ടിക്കപ്പെട്ടതോ ആയ ഫോണുകൾ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യാം.
തങ്ങളുടെ പേരിൽ നൽകിയിട്ടുള്ള എല്ലാ മൊബൈൽ കണക്ഷനുകളും കാണാം.
ബാങ്കുകളുടെയും ധനകാര്യ സ്ഥാപനങ്ങളുടെയും വിശ്വസനീയമായ കോൺടാക്റ്റ് വിവരങ്ങൾ ആക്സസ് ചെയ്യാം.
ടെലികോം സൈബർ സെക്യൂരിറ്റി (ടി.സി.എസ്.) നിയമങ്ങളുടെ പിന്തുണയോടെയാണ് ഈ സംരംഭം. നിർമ്മാതാക്കൾക്ക് ഐ.എം.ഇ.ഐ.യുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പാലിക്കൽ നിർദ്ദേശങ്ങൾ നൽകാൻ ഈ നിയമങ്ങൾ സർക്കാരിനെ അധികാരപ്പെടുത്തുന്നു.
എന്തുകൊണ്ട് ഇത് പ്രധാനം?
ഒരേ ഐഡൻ്റിഫയർ ഒന്നിലധികം ഉപകരണങ്ങളിൽ ഒരേ സമയം പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്ന കേസുകൾ ഉൾപ്പെടെ, ഡ്യൂപ്ലിക്കേറ്റ് അല്ലെങ്കിൽ സ്പൂഫ് ചെയ്ത ഐ.എം.ഇ.ഐ.കൾ ഗുരുതരമായ സുരക്ഷാ ഭീഷണി ഉയർത്തുന്നുണ്ടെന്ന് ഡി.ഒ.ടി. മുന്നറിയിപ്പ് നൽകി. ഇന്ത്യയിലെ വലിയ സെക്കൻഡ് ഹാൻഡ് മൊബൈൽ വിപണിയിൽ മോഷ്ടിക്കപ്പെട്ടതോ കരിമ്പട്ടികയിൽ പെടുത്തിയതോ ആയ ഹാൻഡ്സെറ്റുകൾ വീണ്ടും വിൽക്കുന്ന കേസുകളും ഉണ്ടായിട്ടുണ്ട്. ഇത് അറിയാതെ വാങ്ങുന്നവരെ ക്രിമിനൽ പ്രവർത്തനങ്ങളിൽ ഉൾപ്പെടുത്താൻ സാധ്യതയുണ്ട്.
ഒരു ഫോൺ വാങ്ങുന്നതിനുമുമ്പ് ഐ.എം.ഇ.ഐ. തടഞ്ഞതോ കരിമ്പട്ടികയിൽ പെടുത്തിയതോ ആണോയെന്ന് പരിശോധിക്കാൻ സഞ്ചാർ സാഥി ഉപയോക്താക്കളെ സഹായിക്കും. മൊബൈൽ ഫോണുകളുടെ 15 അക്ക ഐ.എം.ഇ.ഐ. നമ്പർ ഉൾപ്പെടെയുള്ള ടെലികോം ഐഡൻ്റിഫയറുകളിൽ കൃത്രിമം കാണിക്കുന്നത് ജാമ്യമില്ലാ കുറ്റമാണ്. ഇത് 2023-ലെ ടെലികമ്മ്യൂണിക്കേഷൻസ് നിയമപ്രകാരം മൂന്ന് വർഷം വരെ തടവ്, 50 ലക്ഷം രൂപ വരെ പിഴ, അല്ലെങ്കിൽ ഇവ രണ്ടും ലഭിക്കാൻ കാരണമാകാമെന്നും ഉത്തരവിൽ പറയുന്നു.
ആപ്പിൾ, സാംസങ്, ഗൂഗിൾ, വിവോ, ഒപ്പോ, ഷവോമി എന്നിവയുൾപ്പെടെ പ്രധാന മൊബൈൽ ഫോൺ നിർമ്മാതാക്കൾക്കെല്ലാം ഈ നിർദ്ദേശം ബാധകമാണ്. ഈ കമ്പനികളിൽ മിക്കവരും ഇന്ത്യയിൽത്തന്നെയാണ് ഉപകരണങ്ങൾ നിർമ്മിക്കുന്നത്. ആപ്പ് നിലവിൽ പ്ലേ സ്റ്റോറിലും ആപ്പിൾ ആപ്പ് സ്റ്റോറിലും ഡൗൺലോഡ് ചെയ്യാൻ ലഭ്യമാണ്.
മുൻകൂട്ടി ഇൻസ്റ്റാൾ ചെയ്യാനുള്ള ഉത്തരവിനെതിരെ പ്രതിപക്ഷം
സഞ്ചാർ സാഥി ആപ്പ് പുതിയ മൊബൈൽ ഫോണുകളിൽ മുൻകൂട്ടി ഇൻസ്റ്റാൾ ചെയ്യാനുള്ള ഡി.ഒ.ടി.യുടെ ഉത്തരവിനെ കോൺഗ്രസ് തള്ളി. ഇത് ഭരണഘടനാ വിരുദ്ധമാണെന്ന് വിശേഷിപ്പിച്ച കോൺഗ്രസ്, ഉത്തരവ് ഉടനടി പിൻവലിക്കാൻ സർക്കാരിനോട് ആവശ്യപ്പെട്ടു.
ഈ നീക്കം പൗരന്മാരുടെ സ്വകാര്യതാ അവകാശത്തെ ലംഘിക്കുന്നതാണെന്ന് കോൺഗ്രസ് ജനറൽ
വലിയ സഹോദരന് ഞങ്ങളെ നിരീക്ഷിക്കാൻ കഴിയില്ല. ഈ ഡി.ഒ.ടി. നിർദ്ദേശം ഭരണഘടനാ വിരുദ്ധമാണ്. സ്വകാര്യതയ്ക്കുള്ള അവകാശം ഭരണഘടനയുടെ ആർട്ടിക്കിൾ 21-ൽ ഉൾപ്പെടുത്തിയിട്ടുള്ള അടിസ്ഥാന അവകാശത്തിൻ്റെ അവിഭാജ്യ ഘടകമാണ്,” അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു.
“അൺഇൻസ്റ്റാൾ ചെയ്യാൻ കഴിയാത്ത മുൻകൂട്ടി ലോഡ് ചെയ്ത സർക്കാർ ആപ്പ്, ഓരോ ഇന്ത്യക്കാരനെയും നിരീക്ഷിക്കാനുള്ള ഒരു ഉപകരണമാണ്. ഓരോ പൗരൻ്റെയും ഓരോ നീക്കത്തെയും ഇടപെടലിനെയും തീരുമാനങ്ങളെയും നിരീക്ഷിക്കാനുള്ള ഒരു മാർഗ്ഗമാണിത്,” വേണുഗോപാൽ എക്സിലെ തൻ്റെ പോസ്റ്റിൽ പറഞ്ഞു.
ഇന്ത്യൻ പൗരന്മാരുടെ ഭരണഘടനാപരമായ അവകാശങ്ങൾക്കെതിരായ “അവസാനമില്ലാത്ത കടന്നാക്രമണങ്ങളുടെ” ഭാഗമാണ് ഈ നീക്കമെന്നും ഇത് തുടരാൻ അനുവദിക്കില്ലെന്നും അദ്ദേഹം ആരോപിച്ചു. മൊബൈൽ ഹാൻഡ്സെറ്റുകളുടെ കൃത്യത പരിശോധിക്കുന്നതിനായി സഞ്ചാർ സാഥി ആപ്പ് മുൻകൂട്ടി ഇൻസ്റ്റാൾ ചെയ്യുന്നതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് ടെലികോം സൈബർ സെക്യൂരിറ്റി നിയമങ്ങൾ, 2024 (ഭേദഗതി ചെയ്തത്) പ്രകാരം ഡി.ഒ.ടി. നൽകിയ നിർദ്ദേശവും വേണുഗോപാൽ പങ്കുവെച്ചു.
ആദിത്യ താക്കറെയും ഈ വിഷയത്തിൽ പ്രതികരിച്ചു. മാധ്യമപ്രവർത്തകൻ നിഖിൽ പഹ്വയുടെ പോസ്റ്റ് പങ്കുവെച്ചുകൊണ്ട്, പേരെടുത്ത് പറയാതെ ഇത് ഏകാധിപത്യമാണെന്ന് അദ്ദേഹം വിശേഷിപ്പിച്ചു
